Veelgestelde vragen over betaald ouderschapsverlof

In Nederland kennen we reeds geruime tijd het onbetaalde ouderschapsverlof. Werknemers hebben per kind recht om 26 keer de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof op te nemen tot het 8e levensjaar van hun kind bereikt is. Dit ouderschapsverlof was volledig onbetaald, maar hier komt binnenkort verandering in.

Met de inwerkingtreding van de Wet betaald ouderschapsverlof hebben werknemers vanaf 2 augustus 2022 het recht om, van de 26 weken in totaal, 9 weken betaald ouderschapsverlof op te nemen.

Het betaald ouderschapsverlof kan worden opgenomen in het 1e levensjaar van het kind. In geval van adoptie of pleegzorg kan dit worden opgenomen in het 1e plaatsingsjaar in het gezin. De overige 17 weken blijven onbetaald. Het recht op opname van het onbetaald verlof blijft bestaan tot het 8e levensjaar van het kind bereikt is.

Wanneer geen of niet alle 9 weken betaald ouderschapsverlof opgenomen worden door de werknemer voordat het kind 8 jaar is, dan kan de werknemer deze weken alsnog als onbetaald ouderschapsverlof opnemen.

De opname van het verlof is flexibel in te delen. Het verlof kan in één keer achter elkaar opgenomen worden, maar dit kan ook uitgesmeerd worden over meerdere niet aaneengesloten periodes.

Werknemers hebben recht op betaald ouderschapsverlof wanneer aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• De werknemer is de wettelijke ouder of woont met het kind samen, verzorgt het en voedt het op. Er is sprake van wettelijk ouderschap als:
  • de werknemer de moeder of de vader is; of
  • de werknemer de adoptieouder is; of
  • de werknemer het kind heeft erkend.
• Het geboren kind heeft de leeftijd van één jaar nog niet bereikt. In geval van adoptie of pleegzorg is de opname in het gezin minder dan één jaar geleden gebeurd.
• De werknemer heeft op 2 augustus 2022 nog minimaal één week over van het totale tegoed aan ouderschapsverlof.
• De werknemer neemt minimaal één keer de arbeidsduur per week aan betaald ouderschapsverlof op. Daarna is het namelijk pas mogelijk om hiervoor een uitkering bij het UWV aan te vragen.

De hoogte van de uitkering van het betaald ouderschapsverlof is 70% van het dagloon van de werknemer. Verdient een werknemer meer dan het maximumdagloon? Dan ontvangt de werknemer 70% van het maximumdagloon.

In een cao, de arbeidsovereenkomst of de arbeidsvoorwaardenregeling kan staan dat jij als werkgever verplicht bent om het loon aan te vullen tot een bepaald percentage.

De uitkering moet door jou als werkgever worden aangevraagd bij het UWV. Deze dient achteraf aangevraagd te worden, dus nadat (een gedeelte van) het verlof reeds is opgenomen.

Jij betaalt de uitkering door of schiet deze voor aan de werknemer. Of je er ook voor kunt kiezen dat de uitkering direct aan de werknemer wordt betaald, is op dit moment nog niet helemaal duidelijk.

Het UWV betaalt de uitkering in maximaal drie delen uit. Hiervoor dien je een betaalverzoek in bij het UWV. De aanvraag van het verlof is ook het eerste betaalverzoek. De eerste betaling van de uitkering heeft dus betrekking op het verlof dat op het moment van de aanvraag is genoten door de werknemer.

Wanneer de werknemer opnieuw (een deel) betaald ouderschapsverlof heeft opgenomen, kan voor dit verlof nog maximaal twee nieuwe betaalverzoeken ingediend worden.

Het wel of niet opnemen van het betaald ouderschapsverlof is de keuze van de werknemer. Als werkgever mag je dit niet weigeren. Wel heb je de mogelijkheid om de gewenste invulling van de uren te wijzigen tot vier weken voor de ingangsdatum van het verlof. Dit is alleen toegestaan op grond van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang en nadat dit met de werknemer is overlegd.

Wel dient de werknemer het betaald ouderschapsverlof tijdig bij jou aan te vragen. Dit verzoek dient ten minste twee maanden voor de ingangsdatum van het verlof schriftelijk door jou te zijn ontvangen. Wanneer het verlof afhankelijk is van de bevallingsdatum kan dit ook in deze aanvraag vermeld worden.

Een werknemer heeft bij de geboorte van een meerling of bij gelijktijdige adoptie van meerdere kinderen recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof per kind. De werknemer heeft dus recht op 18 weken betaald ouderschapsverlof bij een tweeling.

Dit geldt niet als er sprake is van een gelijktijdige opname van meerdere pleegkinderen. In dit geval heeft de werknemer recht op 9 weken ouderschapsverlof in totaal, en dus niet per kind.

Wanneer het kind van deze werknemer nog jonger is dan één jaar en wanneer de werknemer nog niet het volledige recht op ouderschapsverlof van 26 weken heeft opgenomen (er dient nog minimaal één week te resteren), dan kan deze werknemer alsnog aanspraak maken op betaald ouderschapsverlof. Het betaalde ouderschapsverlof kan dan worden opgenomen tot de dag dat het kind zijn 1e verjaardag bereikt.

Wanneer een werknemer ziek wordt gedurende het betaald ouderschapsverlof loopt het verlof in principe door. Wel mag je samen met deze werknemer andere afspraken maken en het verlof op een ander moment plaats laten vinden.

Wanneer de werknemer volledig ziek is vóór de aanvang van het verlof, kan er geen betaald ouderschapsverlof worden opgenomen. Wanneer deze werknemer vervolgens weer gedeeltelijk gaat werken, dan kan betaald ouderschapsverlof worden aangevraagd voor de uren of dagen waarop de werknemer wel werkzaamheden kan verrichten.

Een werknemer mag bij uitdiensttreding zijn resterende tegoed aan betaald ouderschapsverlof meenemen naar een nieuwe werkgever. Het UWV zal de betaling van het resterende tegoed aan betaald ouderschapsverlof dan zelf aan de werknemer over gaan maken.

Wanneer de werknemer geen nieuw dienstverband aangaat bij een nieuwe werkgever, dan vervalt het recht op betaald ouderschapsverlof. Het hebben van een dienstverband is noodzakelijk voor deze verlofregeling. De (ex-)werknemer kan dan mogelijk wel een WW-uitkering aanvragen bij het UWV, afhankelijk van de reden van uitdiensttreding.

Wanneer jij als werkgever een werknemer in dienst neemt die nog recht heeft op betaald ouderschapsverlof, dan mag de werknemer dit restant bij jou opnemen. Na afloop van de verlofperiode dien je enkel nog een betaalverzoek bij het UWV indienen, een nieuwe aanvraag is niet nodig.

Een verandering (zoals een gewijzigde ingangsdatum of een ander rekeningnummer) dien jij als werkgever aan het UWV door te geven. Voor het doorgeven van wijzigingen heeft het UWV het volgende formulier op hun website beschikbaar gesteld: ‘Wijzigingen doorgeven van werknemers die een Ziektewet- of WAZO-uitkering hebben’.

Het is verstandig om met een werknemer afspraken te maken omtrent het betaald ouderschapsverlof en de spreiding hiervan, en deze schriftelijk vast te leggen. Wij kunnen jou adviseren over welke afspraken je moet maken en je helpen bij de vastlegging daarvan.

Samen met jou kunnen wij een overeenkomst opstellen waarin diverse afspraken vastgelegd kunnen worden met betrekking tot de opname van betaald ouderschapsverlof. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

• afspraken omtrent het aantal verlofuren dat per week wordt opgenomen;
• de spreiding van de verlofuren over de week;
• afspraken omtrent ziekte en pensioenopbouw gedurende de verlofperiode.

Het vastleggen van dergelijke afspraken zorgt voor duidelijkheid bij beide partijen. Zo weten jullie beiden waar jullie aan toe zijn gedurende de verlofperiode.

Voor het opstellen van deze overeenkomst gaan wij eerst met jou in gesprek om te bepalen welke afspraken jij als werkgever wilt maken omtrent de opname van betaald ouderschapsverlof. Na het opstellen van een conceptovereenkomst en de mogelijke feedback hierop, leveren wij de definitieve overeenkomst bij jou aan.