Veelgestelde vragen over betaald ouderschapsverlof

In Nederland zijn er meerdere verlofsoorten rondom zwangerschap en geboorte. Sinds augustus 2022 zijn de rechten van ouders verder uitgebreid. De belangrijkste verlofsoorten zijn:

• Zwangerschaps- en bevallingsverlof
• Calamiteitenverlof
• Geboorteverlof (partnerverlof)
• Adoptie- en pleegzorgverlof
• Ouderschapsverlof

Moeder

Het meest bekende en ongewijzigde verlof is het zwangerschaps- en bevallingsverlof van de moeder. Dit verlof kan tussen de 4 en 6 weken voor de uitgerekende datum worden opgenomen en duurt in totaal minstens 16 weken. Bij twee- of meerlingen is dit minimaal 20 weken.  

Partner

De partner kan op de dag van de bevalling calamiteitenverlof opnemen. Na de dag van de bevalling kan de partner geboorteverlof opnemen, gelijk aan eenmaal het aantal werkuren per week. Dit verlof moet binnen vier weken na de geboorte worden opgenomen en wordt volledig doorbetaald.

Daarnaast kan de partner aanvullend geboorteverlof opnemen: maximaal vijfmaal het aantal werkuren per week, binnen zes maanden na de geboorte. Tijdens dit verlof ontvangt de partner een uitkering van het UWV ter hoogte van 70% van het loon.  

Adoptie- en pleegzorgverlof

Werknemers die een adoptie- of pleegkind in huis nemen, kunnen adoptie- of pleegzorgverlof aanvragen. Voor adoptieverlof is een uitspraak van de rechtbank vereist; bij pleegzorgverlof moet het kind op het adres van de pleegouder ingeschreven staan. Dit verlof duurt maximaal zes weken.

Ouders

Het ouderschapsverlof is in augustus 2022 gewijzigd, ouders kunnen nu ook betaald ouderschapsverlof opnemen. Hieronder leggen we eerst uit wat onbetaald ouderschapsverlof inhoudt, gevolgd door de regeling voor betaald ouderschapsverlof.  

In Nederland hebben werknemers per kind recht op 26 keer de wekelijkse arbeidsduur aan ouderschapsverlof, tot het kind acht jaar oud is. Dit verlof was volledig onbetaald, maar sinds 2 augustus 2022 kunnen werknemers maximaal negen weken betaald ouderschapsverlof opnemen.

Het betaald ouderschapsverlof moet binnen het eerste levensjaar van het kind worden opgenomen. In het geval van adoptie of pleegzorg geldt het eerste plaatsingsjaar in het gezin. De overige 17 weken ouderschapsverlof blijven onbetaald.

Wanneer een werknemer minder dan negen weken betaald ouderschapsverlof opneemt, kunnen de resterende weken alsnog als onbetaald ouderschapsverlof worden gebruikt.

Het verlof is flexibel in te delen: het kan aaneengesloten worden opgenomen, maar ook gespreid over meerdere periodes. 

Werknemers hebben recht op betaald ouderschapsverlof als zij voldoen aan de volgende voorwaarden:

• De werknemer is de wettelijke ouder of verzorgt en voedt het kind op in hetzelfde huishouden. Dit geldt in de volgende gevallen:
  • De werknemer is de moeder of de vader
  • De werknemer is de adoptieouder
  • De werknemer heeft het kind erkend
• Het verlof wordt opgenomen binnen het eerste levensjaar van het kind. Bij adoptie of pleegzorg binnen het eerste jaar na plaatsing.
• De werknemer neemt minimaal één keer de wekelijkse arbeidsduur aan betaald ouderschapsverlof op voordat een UWV-uitkering kan worden aangevraagd. 

De UWV-uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer. Als een werknemer meer verdient dan het maximumdagloon, wordt de uitkering berekend over het maximumdagloon. 

In een cao, arbeidsovereenkomst of arbeidsvoorwaardenregeling kan een aanvulling op deze uitkering zijn opgenomen. 

De uitkering moet door de werkgever worden aangevraagd via het UWV-portaal. Dit gebeurt achteraf, nadat (een deel van) het verlof is opgenomen.

Het UWV betaalt de uitkering aan de werkgever, die deze vervolgens aan de werknemer doorbetaalt. Op verzoek kan de uitkering ook direct aan de werknemer worden uitgekeerd.

Het UWV betaalt de uitkering in maximaal drie delen. Bij elke verlofopname moet een nieuwe betaalaanvraag worden ingediend. 

Nee, het opnemen van betaald ouderschapsverlof is vrijwillig. De werkgever mag dit niet weigeren, maar kan wel de verdeling van de verlofuren wijzigen om zwaarwegende bedrijfsbelangen te beschermen. De werknemer moet het verlof minstens twee maanden van tevoren schriftelijk aanvragen. 

Bij de geboorte van een meerling of gelijktijdige adoptie geldt een individueel recht op negen weken betaald ouderschapsverlof per kind. Bij een tweeling is dit dus 18 weken.

Bij pleegzorg geldt dit recht niet per kind, maar per opname. 

Als een werknemer ziek wordt tijdens het verlof, loopt het verlof door. Wel kunnen werknemer en werkgever samen besluiten het verlof op een later moment te plannen.

Is een werknemer volledig ziek vóór de ingangsdatum van het verlof? Dan kan het verlof niet starten. 

Een werknemer kan het resterende verlof meenemen naar een nieuwe werkgever. Het UWV keert het resterende bedrag dan direct aan de werknemer uit.

Bij uitdiensttreding zonder nieuw dienstverband vervalt het recht op betaald ouderschapsverlof. De werknemer kan mogelijk een WW-uitkering aanvragen. 

Een werknemer die nog recht heeft op betaald ouderschapsverlof mag dit bij de nieuwe werkgever opnemen. De nieuwe werkgever hoeft alleen een betaalverzoek in te dienen bij het UWV.

Wijzigingen, zoals een aangepaste ingangsdatum of een nieuw rekeningnummer, moeten via het UWV worden doorgegeven. Dit kan met het formulier Wijzigingen doorgeven bij betaald ouderschapsverlof | UWV’ op de UWV-website. 

Het is verstandig om afspraken over betaald ouderschapsverlof schriftelijk vast te leggen. Wij kunnen adviseren over de afspraken en een overeenkomst opstellen.

Wat kan er in de overeenkomst staan?
Samen met jou kunnen wij een overeenkomst opstellen waarin alle afspraken rondom de opname van betaald ouderschapsverlof worden vastgelegd. Denk hierbij aan:

• Het aantal verlofuren per week
• De spreiding van de verlofuren per week
• Afspraken over ziekte en pensioenopbouw gedurende de verlofperiode

Door deze afspraken vast te leggen, ontstaat er duidelijkheid voor zowel werkgever als werknemer. Zo weten beide partijen precies waar ze aan toe zijn gedurende de verlofperiode.

Voor het opstellen van de overeenkomst gaan wij eerst met jou in gesprek om te bepalen welke afspraken jij als werkgever wilt maken. Op basis daarvan stellen wij een conceptovereenkomst op. Na eventuele feedback leveren wij de definitieve versie aan.
 

Als werkgever kun je voor werknemers die hier recht op hebben betaald ouderschapsverlof aanvragen. Let op: de uitkeringsaanvraag bij het UWV kan tot uiterlijk 15 maanden na de geboorte of plaatsing van het kind worden ingediend. De uitkering wordt achteraf aangevraagd en kan alleen voor hele werkweken worden ingediend.