5 inzichten om een burn-out bij werknemers te voorkomen

Stress kan veroorzaakt worden door verschillende factoren en wordt vaak gezien als iets wat we niet moeten willen. Maar een beetje stress is helemaal niet erg, zegt Sylvia. Als er na inspanning maar ontspanning volgt. Maar ontspannen, daar zit 't nou net: hoe doe je dat? De ervaring leert dat we zelfs als we willen ontspannen, het niet altijd kunnen. Sylvia deelt vijf inzichten en tips over inspanning en ontspanning die kunnen helpen bij het voorkomen van stress op de werkvloer, overbelasting op het werk of zelfs een burn-out.

Flink wat overuren maken om een deadline te halen? Een keertje stressen over die ene klant? Geen probleem. Maar het is belangrijk dat tijd wordt ingelast om te ontspannen en niet altijd maar doorgaan, doorgaan en doorgaan. Er is tijd nodig om van stress te herstellen. Als dat niet gedaan wordt en iemand langere tijd heel veel stress heeft, gebeurt er iets in ons brein.

We plegen roofbouw op onszelf, de stressklachten nemen toe met uiteindelijk overspannenheid of zelfs een burn-out als eindresultaat. Dan functioneert het stress-systeem niet meer zoals het hoort en dat heeft effect op de zenuwcellen in het brein, de hormoonhuishouding en het immuunsysteem. Daardoor gaat er psychisch en fysiek van alles mis.

Als iemand veel stress heeft en te weinig ontspant, dan is één van de signalen dat diegene maar 'aan' blijft staan. Het hoofd kan niet stoppen met denken, malen en piekeren. En toch herkennen heel veel mensen het signaal van te veel stress niet. Dat komt door het stresshormoon cortisol. Dit hormoon zorgt ervoor dat we langere tijd alert kunnen blijven. Supernuttig, maar wie veel stress heeft gaat ontzettend veel cortisol aanmaken. Diegene merkt dan niet dat de batterij leegloopt.

Mensen zelf denken dan ook vaak: ik, stress? Waar heb je het over? Ik ga juist als een speer! Het kan lang een stijgende lijn zijn waarin iemand door kan blijven gaan, maar ineens houdt het op. Er is geen concentratie meer, informatie wordt niet opgenomen en het relativeringsvermogen verdwijnt. Iemand krijgt 'zomaar' een huilbui of reageert overdreven emotioneel op iets kleins.

De ene persoon is van nature stressbestendiger dan de ander. Maar toch kan een burn-out iedereen overkomen. Stressklachten en een burn-out zijn niet voorbehouden aan de perfectionisten of de ambitieuze high achievers onder ons. Ook als iemand in principe stressbestendig is, kan zonder voldoende herstelmomenten, het opbouwen van klachten resulteren in overspannen raken, of nog erger, een burn-out krijgen.

De meesten van ons hebben, als ze hun agenda openen, allemaal afspraken staan. Maar is er ook tijd ingepland voor ontspanning? Voor herstel en opladen? En nee, dan gaat het niet om sociale activiteiten, sport of andere verplichtingen. Ondanks dat dit veel mensen energie geeft, kan men ook daar zelfs stress van krijgen.

Sporten niet alleen ontspanning? Voor veel mensen is flink zweten een manier om het hoofd leeg te maken. Daar werkt het ook fantastisch voor. Maar sporten vraagt ook behoorlijk wat inspanning. Ontspannen is echt even tot rust komen, fysiek het lichaam kunnen laten hangen, geen prikkels en een hartslag van minder dan 100 slagen per minuut.

Een wandeling in de natuur kan heel ontspannend zijn met een rustige pas, tijd nemen om de omgeving in je op te nemen, alles op je zintuigen te laten inwerken. Maar niet als het doel is om in één uur 6 kilometer te wandelen en je dus met ferme pas van A naar B loopt. Dan komt je hartslag gauw boven die 100 slagen per minuut en is het geen ontspanning meer.

Echt ontspannen, herstellen en tot rust komen, kan allereerst door goed te slapen. Maak van 8 uur slaap een gewoonte. Er zijn steeds meer onderzoeken die aantonen wat de effecten zijn van langdurig slaaptekort: het verhoogt de kans op obesitas, Alzheimer, depressiviteit en hart- en vaatziekten. Verder geldt voor ontspannen dat het eenvoudig is om fysiek te ontspannen bij meditatie, lezen, liggen, bij het luisteren naar bepaald soort muziek of bij een wandeling in de natuur zonder al te veel prikkels of doelen stellen. Netflixen is dus geen ontspanning, dan zijn er te veel prikkels.

Een simpele en snelle manier om rust en ontspanning te pakken is letten op de ademhaling. We zijn steeds meer en sneller gaan ademhalen. Controle over de ademhaling betekent controle over gedachten. Bij een gehaast of gestrest gevoel gedurende de werkdag is het goed om 5 minuten te pakken voor een ademhalingsoefening. Een mooie oefening is 4 tellen inademen, 4 tellen je adem vasthouden en dan 4 tellen uitademen.

Ook meditatie is een mooie manier om te ontspannen. Soms wordt mediteren als lastig ervaren. In dat geval zijn er verschillende apps die kunnen helpen, zoals Meditation Moments van oud radiodj Michael Pilarczyk, Head Space, Synctuition of de app van VGZ (mindfullness coach).

Ervaren jouw werknemers stress, overbelasting en/of burn-out klachten? Of wil je graag met behulp van een coach jouw stressklachten verminderen? HR-adviseur en coach Sylvia Kraal helpt je graag. Ben je benieuwd wat Sylvia Kraal nog meer voor jou of jouw organisatie kan betekenen? Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.