Eindheffing WKR uitruilen: wel mogelijk, ook goed uitvoerbaar?

• Werknemer koopt zonnepanelen voor een bedrag van €1.000;
• De werkgever vergoedt deze kosten aan de werknemer;
• Indien de forfaitaire ruimte al volledig is opgebruikt, bedragen de kosten van de werkgever in principe € 1.800, vanwege de verschuldigde eindheffing;
• Werknemer ruilt in dit kader € 1.500 brutoloon uit. Hierbij is rekening gehouden met een besparing op de werkgeverslasten.

Hierdoor kan de werkgever budgetneutraal uitruilen, zelfs als hij geen forfaitaire ruimte over heeft. Bij een belastingdruk van 50% op het uitgeruilde brutoloon realiseert de werknemer nog steeds een netto voordeel van € 250.

In eerste instantie was onze conclusie: een mooie tegemoetkoming voor de praktijk. De praktische uitvoerbaarheid tempert dit enthousiasme echter behoorlijk. Het uitruilen van de eindheffing is immers alleen nodig op het moment dat de forfaitaire ruimte wordt overschreden. Praktisch gezien zou dit betekenen dat ergens in de loop van het jaar de uitruilsystematiek moet worden aangepast, zodat vanaf dát moment bij het vaststellen van het uit te ruilen bedrag aan brutoloon rekening wordt gehouden met de af te dragen eindheffing. Hiermee wordt de werknemer die aan het begin van het jaar uitruilt sterk bevoordeeld ten opzichte van de werknemer die later in het jaar uitruilt. Dat is geen wenselijke situatie voor een werkgever die goed wil doen voor alle werknemers.

Een andere variant is dat in alle gevallen bij uitruil rekening wordt gehouden met de eindheffing, zie het voorbeeld hiervoor. Gelijke behandeling van werknemers is hiermee wel gedekt. Echter, indien vervolgens blijkt dat forfaitaire ruimte onbenut blijft, kan dit door werknemers worden gezien als een verrijking van de werkgever. De kans is dan groot dat werknemers of de OR hier niet positief tegenover staan en er onrust ontstaat binnen het bedrijf.

Een oplossing voor dit probleem zou kunnen zijn om met de werknemer af te spreken dat er in eerste instantie rekening mee wordt gehouden dat over de gehele netto vergoeding eindheffing verschuldigd zal zijn. Aan het eind van het jaar kan vervolgens worden bekeken of en in hoeverre de forfaitaire ruimte daadwerkelijk wordt overschreden en hoeveel eindheffing moet worden afgedragen (stel € 400). Vervolgens kan dit bedrag aan af te dragen eindheffing worden afgezet tegen het bedrag aan eindheffing waarmee rekening is gehouden voor de werknemers die hebben uitgeruild (stel € 1.000).

Het verschil (hier € 600) kan pro rata (op basis van de oorspronkelijke uitruil) worden verdeeld over deze werknemers. Vervolgens kan per werknemer het netto equivalent (hier € 300 bij een tarief van 50%) van het brutobedrag worden bepaald. Dit bedrag kan vervolgens worden ingebracht in de forfaitaire ruimte en netto worden uitbetaald aan de werknemers. Let op: dan is wel vereist dat in december een volledig beeld bestaat van het gebruik van de forfaitaire ruimte van de WKR.

Hiermee wordt optimaler gebruik gemaakt van de forfaitaire ruimte. Een kritische(re) blik van de werknemers/OR op de wijze waarop de forfaitaire ruimte wordt gebruikt is hiermee waarschijnlijk wel te verwachten. De benutting van de forfaitaire ruimte kan immers directe gevolgen hebben voor de portemonnee van de werknemer. Het belang om de WKR-positie secuur te berekenen wordt daarnaast ook groter. Een volledige benutting van de forfaitaire ruimte, terwijl later onjuistheden blijken (bijvoorbeeld advocaatkosten die niet zijn opgenomen in de forfaitaire ruimte), zal immers bij een controle van de Belastingdienst leiden tot een naheffing eindheffing bij de werkgever die niet verhaald kan worden. Het mogelijke gevolg is alsnog een hele dure regeling.