Prinsjesdag 2025: de belangrijkste wijzigingen voor particulieren

De aangifte erfbelasting moet nu binnen 8 maanden na het overlijden worden ingediend. In de praktijk is dit vaak te kort om een erfenis zorgvuldig af te wikkelen en een complete aangifte te doen. Daarom wordt de termijn verlengd naar 20 maanden. Ook belastingrente wordt pas na 20 maanden verschuldigd.  

Wanneer een huwelijk eindigt door echtscheiding of overlijden moet de huwelijksgoederengemeenschap worden verdeeld. In de praktijk werd dit soms gebruikt om een belastingvoordeel te behalen door het vermogen niet 50/50 te verdelen, maar bijvoorbeeld 90/10.  

Voortaan wordt bij een ongelijke verdeling alles boven 50% belast met erf- of schenkbelasting. Deze maatregel geldt voor huwelijkse voorwaarden, partnerschapsvoorwaarden of notariële samenlevingsovereenkomsten die na 16 september 2025 om 16.00 uur zijn aangegaan. Oude gevallen vallen hier niet onder. 

Voor de schenk- en erfbelasting gelden specifieke vrijstellingen en lagere tarieven voor juridische kinderen. Biologische (niet-erkende) kinderen konden hier geen gebruik van maken. Vanaf 1 januari 2026 verandert dit: biologische kinderen worden fiscaal gelijkgesteld aan juridische kinderen en hebben recht op dezelfde vrijstellingen en verlaagde tarieven. Voorwaarde is dat het biologische verwantschap kan worden aangetoond met een genetische test. 

Op dit moment mag de huur maximaal € 900,07 per maand zijn om in aanmerking te komen voor huurtoeslag. Vanaf 1 januari 2026 vervalt deze grens, waardoor meer mensen in aanmerking komen. Of en hoeveel huurtoeslag iemand krijgt, hangt onder andere af van het inkomen. 

Het forfaitaire rendement voor overige bezittingen stijgt in 2026 naar 7,78% (nu 5,88%). Tegelijkertijd daalt het heffingsvrije vermogen naar € 51.396 (2025: € 57.684). Veel belastingplichtigen gaan hierdoor meer box 3-heffing betalen.

Tip!
In 2026 mag je ook kiezen voor belastingheffing op basis van het werkelijk behaalde rendement. Door de stijging van het forfaitaire rendement kan dit eerder voordelig uitpakken. 

De leegwaarderatio is een correctiemechanisme om in de waardering van woningen rekening te houden met de waardedruk van verhuur. Vanaf 1 januari 2026 vervalt de mogelijkheid om de leegwaarderatio toe te passen bij een onzakelijk lage huurprijs tussen gelieerde partijen, zoals familieleden. In dat geval wordt de woning voor de inkomstenbelasting (box 3) en erf- en schenkbelasting gewaardeerd tegen de reguliere WOZ-waarde. 

De fiscale voordelen voor groen beleggen worden stap voor stap afgebouwd. Momenteel geldt in box 3 zowel een vrijstelling als een heffingskorting voor groene beleggingen. In 2026 zijn deze nog van toepassing: de vrijstelling bedraagt dan € 26.715 per belastingplichtige en € 53.430 voor fiscale partners. Bovendien ontvang je een extra heffingskorting van 0,1% over dit vrijgestelde bedrag. Vanaf 2027 verdwijnt dit voordeel vrijwel geheel. Dan blijft alleen een minimale vrijstelling van € 200 per persoon (€ 400 voor partners) over.

In box 3 wordt het belaste inkomen berekend op basis van forfaitaire rendementen. Als het daadwerkelijk behaalde rendement lager is, kan de belasting worden herrekend op basis van het werkelijke rendement via de tegenbewijsregeling. In deze regeling zat echter een lek: bij de aankoop van obligaties met aangegroeide rente kon een verlies ter hoogte van de meegekochte rente worden meegenomen in box 3, zonder dat er daadwerkelijk verlies was geleden. Dit lek wordt nu gedicht.

Bij de schenking van een woning mag momenteel de WOZ-waarde als waarde van de schenking worden gebruikt, ook als de marktwaarde hoger ligt. Het kabinet overweegt om dit vanaf 1 januari 2027 te wijzigen en de werkelijke waarde als uitgangspunt te nemen. 

De overdrachtsbelasting wordt per 1 januari 2026 verlaagd van 10,4% naar 8% voor woningen die niet in eigen gebruik zijn. Denk hierbij aan woningen bestemd voor de verhuur en vakantiewoningen. Voor woningen die wel in eigen gebruik zijn, blijft het verlaagde tarief van 2% of de startersregeling van kracht. Deze verlaging is vorig jaar al aangenomen en is dus geen onderdeel van de Prinsjesdagplannen. 

Per 31 december 2025 krijgen belastingplichtigen recht op inzage in hun fiscale dossier. Dit versterkt hun informatiepositie en rechtsbescherming. De eerder aangenomen regeling bleek echter niet uitvoerbaar, waardoor een wijziging is voorgesteld. In plaats van dat belastingplichtigen zelf om inzage moeten verzoeken, krijgen zij straks automatisch toegang tot alle relevante stukken die de inspecteur gebruikte of ter beschikking had op het moment dat een aanslag wordt vastgesteld. De inzage wordt de komende jaren gefaseerd via digitale portalen aangeboden, zodat het uitvoerbaar blijft voor de Belastingdienst.