Belastingdienst blijft controleren op schijnzelfstandigheid in de zorg

Zoals wellicht bekend, zal het Fiscaal Kader ZZP Zorg (vooralsnog) geen aanvang nemen. Dit is jammer, omdat het de bedoeling was dat de zorgbranche met ingang van 1 juli 2024 beheersmaatregelen zou gaan toepassen, zodat er een gezamenlijk en uniform beleid in de zorg zou worden gehanteerd.

Ook het wetsvoorstel “Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden” (Wet VBAR) zal voorlopig nog geen wet worden. De Wet VBAR ziet toe op de arbeidsrechtelijke aspecten van een arbeidsrelatie en heeft in beginsel geen directe werking naar de loonheffingen.

De Belastingdienst heeft lange tijd een handhavingsmoratorium ingesteld voor het beoordelen van arbeidsrelaties. Het handhavingsmoratorium is een periode waarin de overheid heeft besloten niet actief op te treden tegen overtredingen. Het handhavingsmoratorium zal uiterlijk op 1 januari 2025 volledig worden opgeheven.

De Belastingdienst zal, ondanks het handhavingsmoratorium, bedrijfsbezoeken afleggen en boekenonderzoeken doen. Bij meerdere zorginstellingen heeft de Belastingdienst al een bedrijfsbezoek gedaan of aangekondigd dat zij hiermee op korte termijn zullen starten.

De Belastingdienst zal dan de arbeidsrelaties beoordelen om te bepalen of er in de praktijk sprake is van een dienstbetrekking. Daarbij zal gekeken worden naar de drie criteria voor een dienstbetrekking: arbeid, loon en gezag.

Op grond van het Deliveroo-arrest zal het voor de Belastingdienst naar verwachting makkelijker worden om te stellen dat sprake is van een dienstbetrekking. Dat er loon (vergoeding) wordt ontvangen en de arbeid persoonlijk wordt, zal geen discussie opleveren. Het zal gaan om de vraag of sprake is van een gezagsverhouding.

Volgens de Hoge Raad is een zeer belangrijke indicator de inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht. Dit kan een lastige discussie worden!

In 2024 geldt het handhavingsmoratorium nog. Concludeert de Belastingdienst dat er sprake is van een dienstbetrekking, dan worden er aanwijzingen gegeven. Worden deze niet opgevolgd of is sprake van kwaadwillendheid? Dan kan de Belastingdienst ook tijdens het handhavingsmoratorium correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen opleggen.

Er is sprake van kwaadwillendheid als een opdrachtgever 'opzettelijk een situatie van evidente schijnzelfstandigheid laat ontstaan of voortbestaan, omdat de opdrachtgever weet – of had kunnen weten - dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking'.

De Belastingdienst zal dan drie zaken moeten bewijzen, namelijk:

• een (fictieve) dienstbetrekking;

• evidente schijnzelfstandigheid;

• opzettelijke schijnzelfstandigheid.

Als de dienstbetrekking tussen de zorginstelling en een werknemer wordt beëindigd en direct daaropvolgend gaat de werknemer als PNIL-er (Personeel Niet in Loondienst) exact dezelfde werkzaamheden verrichten, is het zeer aannemelijk dat de Belastingdienst het standpunt in zal nemen dat sprake is van een voortgezette dienstbetrekking. Het is dan ook aanbevelenswaardig om dit soort situaties (proberen) te voorkomen.

In het Handhavingsplan arbeidsrelaties tranche 2024 is opgenomen dat de inzet van de handhavingsinstrumenten in de jaren 2024 en 2025 vooral zal worden gericht op het ‘herstel naar de toekomst’ en het in gang zetten van een beweging naar (meer) compliant gedrag op fiscale wet- en regelgeving.

Daarbij is ook aangegeven dat als bij een bedrijfsbezoek blijkt dat de relevante feiten niet duidelijk of volledig zijn, of het beeld ontstaat dat ten onrechte buiten dienstbetrekking wordt gewerkt, het bedrijfsonderzoek wordt uitgebreid naar een boekenonderzoek zodat over de arbeidsrelatie een standpunt kan worden ingenomen.