Wat is steward-ownership en wat betekent het voor jouw bedrijf?

“Steward-ownership is een alternatieve bedrijfsstructuur waarbij de zeggenschap over de bedrijfsvoering blijft bij mensen die nauw verbonden zijn aan de missie van het bedrijf”, begint Henri. “Denk bijvoorbeeld aan medewerkers of een onafhankelijke stichting. Daarbij is de scheiding tussen zeggenschap en financieel belang een fundamenteel kenmerk van steward-ownership.” Deze betrokkenen worden ook wel ‘stewards’ genoemd: mensen die de missie van je bedrijf bewaken en verantwoordelijkheid dragen voor het langetermijnbelang van de onderneming.

In plaats van maximale winst voor externe aandeelhouders, richt steward-ownership zich op drie andere uitgangspunten:

• De winst staat ten dienste aan de missie.
• Het stimuleren van zelfbestuur en betrokkenheid. Beslissingen worden genomen door stewards die geen persoonlijk financieel belang hebben.
• Het nastreven van duurzaam ondernemen op de lange termijn.

Steward-ownership rust op twee uitgangspunten die samen zorgen voor een sterke, missiegedreven structuur:

• Zelfbestuur 
  Zeggenschap ligt bij mensen die zich sterk verbonden weten aan de missie: de stewards. Zij nemen beslissingen in lijn met de missie, zonder persoonlijk financieel belang.
• Missiegedreven ondernemen
  Alles binnen de onderneming staat in dienst van een helder geformuleerde missie. Winst is geen doel op zich, maar een middel om die missie te realiseren. Bijvoorbeeld door te investeren in medewerkers, innovatie of een ideëel doel dat bijdraagt aan maatschappelijke impact.

Henri: “Steward-ownership is geen impulsieve keuze, maar een bewuste en doordachte stap waar je de tijd voor mag en moet nemen. Deze eigendomsvorm sluit aan bij de wens om je bedrijf duurzaam en betekenisvol voort te zetten, met het oog op het waarborgen van kwaliteit, kernwaarden en onafhankelijkheid op de lange termijn.”

De voordelen van steward-ownership voor jou als ondernemer:

• Je behoudt je missie en bedrijfscultuur. Dit geldt ook als er geen opvolger is binnen je familie of je bedrijf.
• Je stelt de continuïteit van je onderneming veilig. Zo blijft je bedrijf zelfstandig en wordt het niet afhankelijk van externe kopers.
• Je creëert een cultuur van betrokkenheid en vertrouwen. Medewerkers voelen zich meer verbonden, omdat ze zich herkennen in de missie van je onderneming.

Er zijn verschillende juridische vormen mogelijk om steward-ownership vorm te geven. “Zo kun je aandelen onderbrengen bij een stichting of als alternatief het splitsen van zeggenschaps- en winstrechten. Welke vorm je ook kiest: het draait altijd om hetzelfde principe: de missie structureel borgen in de bedrijfsvoering”, legt Henri uit.

Steward-ownership verandert de zeggenschapsverhoudingen binnen je onderneming. Waar in een klassieke DGA-structuur één directeur-grootaandeelhouder (DGA) de volledige zeggenschap heeft, wordt zeggenschap bij steward-ownership bewust bij anderen belegd dan bij degenen met een financieel belang. “Zeggenschap geef je niet zomaar weg. Dat draag je over aan mensen die zich inzetten voor de missie van je bedrijf en het vertrouwen verdienen om namens jou de onderneming voort te zetten.”

Wat betekent steward-ownership voor de betrokken partijen?

• Eigenaren
  Als eigenaar draag je de zeggenschap over aan stewards: mensen die de missie delen en handelen in het belang van jouw onderneming. Henri: “Je moet bereid zijn ‘los’ te laten. Dat lukt alleen als je missie helder is en je vertrouwen hebt in de mensen aan wie je overdraagt.” Eigenaren kunnen financieel betrokken blijven, maar zonder zeggenschap. Het financiële belang staat los van de besluitvorming.
• Medewerkers
  Medewerkers worden niet automatisch stewards, maar krijgen vaak meer eigenaarschap en betrokkenheid bij de bedrijfsvoering. Dit geeft hen ruimte om actief bij te dragen aan het succes en de groei van je onderneming.
• Financiers
  Banken waarderen het langetermijndenken dat steward-ownership stimuleert, maar moeten soms wennen aan de minder traditionele vorm van zeggenschap.

Steward-ownership wint terrein. In Nederland kiezen steeds meer ondernemers voor deze toekomstgerichte eigendomsvorm, waaronder gerenommeerde ondernemingen als Remeha en bouwconcern TBI. Internationaal kozen ook Bosch, Carlsberg en Ecosia voor deze bedrijfsstructuur.

Binnen Moore MKW zien we deze ontwikkeling ook terug. Henri: “Tussen eind 2023 en begin 2025 begeleidde ik een traject bij een architectenbureau waarin het maatschappelijke karakter van de onderneming en de langetermijncontinuïteit centraal stond. Omdat er binnen de familie geen opvolging was en de ondernemer trouw wilde blijven aan zijn waarden, is bewust gekozen voor steward-ownership.”